શિયાળામાં પશુઓની સંભાળ: વધુ દૂધ મેળવવા અને પ્રાણીઓને રોગોથી દૂર રાખવા માટે હવે આ વ્યવસ્થા કરો.

દૂધ આપનારા પ્રાણીઓ, પછી ભલે તે ગાય, ભેંસ કે ઘેટા, બકરા હોય, નવેમ્બરમાં ખાસ કાળજી લેવી જરૂરી છે. માંસ માટે પાળવામાં આવતા પ્રાણીઓ પણ આ ઋતુમાં ખૂબ વધે છે. તેથી, શિયાળાના મહિનાઓમાં પ્રાણીઓની વિશેષ કાળજી લેવી જરૂરી છે. નવેમ્બરની વાત કરીએ તો આ સિઝનમાં એનિમલ શેડમાં ખાસ વ્યવસ્થા કરવી પડે છે. ઘણી ગંભીર બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપવા માટે, પગ અને મોં વગેરે જેવા રોગો સામે રક્ષણ માટે રસીકરણ આપવામાં આવે છે. પશુ નિષ્ણાતોના મતે, પશુપાલકો પણ આ સિઝનમાં તેમના પશુઓને ગર્ભાધાન કરવાની યોજના ધરાવે છે. બદલાતા હવામાનની સાથે પશુઓમાં પણ અનેક પ્રકારના રોગો થાય છે. 

શિયાળાની ઋતુ શરૂ થતાની સાથે જ પ્રાણીઓમાં કેટલીક મોસમી બીમારીઓ પણ જોવા મળે છે જે તેમના માટે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, રોગો પશુઓના દૂધ ઉત્પાદન અને વૃદ્ધિને પણ અસર કરે છે. ઉનાળામાં જે પ્રાણીઓ ગર્ભવતી બને છે તે આ સમય દરમિયાન બાળકને જન્મ આપવાની સ્થિતિમાં હોય છે. અને ખાસ વાત એ છે કે મોટાભાગે પશુઓની ખરીદી અને વેચાણ ઓક્ટોબરથી નવેમ્બર વચ્ચે જ થાય છે. 

15 માં પ્રાણીઓ માટે આ ખાસ વ્યવસ્થા કરો 

• પગ અને મોઢાના રોગ સામે પ્રાણીઓને રસી અપાવો. 
• મોટાભાગની ભેંસ શિયાળાની ઋતુમાં ગરમીમાં આવે છે, તેમને ગર્ભવતી કરાવો. 
• મુરાહ જાતિના નર સાથે અથવા નજીકના કેન્દ્રમાં ભેંસને કૃત્રિમ રીતે ગર્ભાધાન કરાવો. 
• જો જન્મ આપ્યાના 60-70 દિવસ પછી ભેંસ ફરી ગરમીમાં ન આવે તો તરત જ તેની તપાસ કરાવો. 
• ગાય અને ભેંસને ઝડપથી ગરમીમાં લાવવા માટે તેમને ખનિજ મિશ્રણ ખવડાવો. 
• પ્રાણીઓને શિયાળાથી બચાવવા માટે શેડ બાંધો. 
• પશુ પથારી સૂકી હોવી જોઈએ અને દરરોજ બદલવી જોઈએ.  
• ઓટ ચારા પાકની વાવણી નવેમ્બરમાં પૂર્ણ કરો. 
• બારસીમના પાકને દર 15-20 દિવસે પાણી આપતા રહો. 
• નવેમ્બરના અંત સુધીમાં લુરસનની વાવણી પૂર્ણ કરો. 
• પ્રાણીઓને બહારના જંતુઓથી બચાવવા દવાનો છંટકાવ કરવો. 
• દૂધાળા પશુઓને માસ્ટાઇટિસથી બચાવવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ લો. 
• પશુઓને પેટના કીડાઓથી બચાવવા માટે ડોક્ટરની સલાહ મુજબ દવા આપો.
• ઓટ્સનો વધુ ચારો મેળવવા માટે OS 6, OL 9 અને કેન્ટ વાવો.
• વાછરડાને બળદમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે, તેને છ મહિનાની ઉંમરે કાસ્ટ્રેટ કરો.