લીંબુની ખેતીએ નસીબ ઉજ્જવળ બનાવ્યું! આ ખેડૂતે નવી ટેકનિક અપનાવી કરી લાખોની કમાણી

લીંબુની ખેતી: દેશના મોટાભાગના ખેડૂતો પરંપરાગત ખેતી છોડીને શાકભાજી અને ફળોનું ઉત્પાદન કરીને ઓછા ખર્ચે સારી આવક મેળવી રહ્યા છે. મહારાષ્ટ્રના સોલાપુર જિલ્લાના સંગદારી ગામના ખેડૂત મહાદેવ કલાપ્પા ચેંડકે પણ આવી જ ખેતી કરી રહ્યા છે અને વર્ષે લાખો રૂપિયા કમાઈ રહ્યા છે. 

ઓછા ખર્ચે અને વધુ નફા સાથે,
મહાદેવ છેલ્લા 8 વર્ષથી લીંબુની ખેતી કરી રહ્યા છે. મહાદેવ જણાવે છે કે તેમણે 1 એકરમાં 150 લીંબુના છોડ વાવ્યા છે. આ છોડ પર ઉગાડવામાં આવતા લીંબુમાંથી તે દર વર્ષે 2 લાખ રૂપિયા સુધીની ચોખ્ખી આવક મેળવે છે. મહાદેવ કહે છે કે લીંબુની ખેતીનો ખર્ચ ઓછો છે અને નફો ઘણો વધારે છે. તે કહે છે કે તે તેની ખેતી માટે ગાયના છાણના ખાતરનો ઉપયોગ કરે છે. તે સમજાવે છે કે એકવાર લીંબુના છોડ ઉગાડવામાં આવે છે, તે ઘણા વર્ષો સુધી ફળ આપે છે. ભલે લીંબુની માંગ આખું વર્ષ રહે છે, પરંતુ ઉનાળામાં તેમાં ઘણો વધારો થાય છે.

આ પાક વર્ષમાં બે થી ત્રણ વાર લણણી કરી શકાય છે.
ખેડૂત મહાદેવ કહે છે કે જો લીંબુના બગીચાઓની યોગ્ય રીતે સંભાળ રાખવામાં આવે તો વર્ષમાં બે થી ત્રણ વખત પાક લઈ શકાય છે. મહાદેવ કહે છે કે તેમણે 8 વર્ષ પહેલાં વાવેલા લીંબુના બગીચામાંથી અત્યાર સુધીમાં 15 લાખ રૂપિયાથી વધુની કમાણી કરી છે. મહાદેવ કહે છે કે તેમના ઉદાહરણને અનુસરીને, વિસ્તારના અન્ય ખેડૂતોએ પણ લીંબુની ખેતી શરૂ કરી છે. આજે આ લોકો પરંપરાગત ખેતીમાંથી પણ વધુ કમાણી કરી રહ્યા છે.  

લીંબુની ખેતી કેવી રીતે કરવી:
લીંબુની ખેતી કોઈપણ જમીનમાં કરી શકાય છે પરંતુ ગોરાડુ જમીન સારી માનવામાં આવે છે. ખેતરની માટીનું pH ૫.૫-૭.૫ હોવું જોઈએ. લીંબુના પાક માટે શ્રેષ્ઠ તાપમાન 20 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડ થી 25 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડ છે. ડિસેમ્બર, ફેબ્રુઆરી, જૂન અને સપ્ટેમ્બરમાં લીંબુના છોડનું વાવેતર યોગ્ય માનવામાં આવે છે. લીંબુની ખેતી કરતા પહેલા ખેતરને સારી રીતે ખેડવું જોઈએ. આ પછી, લીંબુના છોડ વાવવાના હોય તે બધી જગ્યાએ લગભગ એક ફૂટ ઊંડો ખાડો ખોદો. આ પછી, તેમાં પાણી નાખો અને તેને છોડી દો. જ્યારે પાણી સુકાઈ જાય, ત્યારે લીંબુનો છોડ વાવો, તેના ઉપર માટી અને ગાયનું છાણ ઉમેરો અને છોડની આસપાસ ગોળાકાર પથારી બનાવો.

એક એકર જમીનમાં આટલા બધા છોડ વાવો.
એક એકર જમીનમાં લગભગ 300 થી 400 લીંબુના છોડ વાવવામાં આવે છે. લીંબુના છોડને બેસિન બનાવીને અથવા ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ દ્વારા સિંચાઈ કરી શકાય છે. લીંબુનો છોડ રોપ્યાના લગભગ ત્રણ વર્ષ પછી ફળો દેખાવાનું શરૂ થાય છે. લીંબુના છોડને વર્ષમાં ત્રણ વખત (ફેબ્રુઆરી, જૂન અને સપ્ટેમ્બર) ખાતર નાખવામાં આવે છે. જ્યારે લીંબુનો છોડ ફળ આપવા માટે સંપૂર્ણપણે તૈયાર હોય છે, ત્યારે એક છોડમાંથી 20 થી 30 કિલો ફળ મેળવી શકાય છે. જાડા ચામડીવાળા લીંબુનું ઉત્પાદન 40 કિલો સુધી હોઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે ખેડૂતો લીંબુની ઘણી જાતોની ખેતી કરે છે. આમાં સૌથી પ્રખ્યાત લીંબુ છે. 

લીંબુની સાથે અન્ય પાકોની પણ ખેતી કરી શકાય છે. 
લીંબુના છોડ હરોળમાં વાવવામાં આવે છે. તમે પહેલા બે-ત્રણ વર્ષ ખાલી હરોળમાં કઠોળ કે શાકભાજી ઉગાડી શકો છો. એકવાર લીંબુનો બાગ વાવ્યા પછી, તે 30 વર્ષ સુધી ટકી રહે છે. આ રીતે તમે આ પાકમાંથી 30 વર્ષ સુધી નફો કમાઈ શકો છો. આજકાલ મોટાભાગના ખેડૂતો લીંબુનો ઉપયોગ રોકડિયા પાક તરીકે કરી રહ્યા છે.