સૌરાષ્ટ્રમાં મગફળીનું પિલાણ મિનિ ઓઈલ મિલોમાં, દિવાળી બાદ ધમધમતી 600 મિનિ ઓઈલ મિલો

સૌરાષ્ટ્રના ઘરઆંગણે મગફળીનું પીલાણ કરતી મિનિ ઓઈલ મીલર્નો ઉદ્યોગ ગામે-ગામ ગૃહ ઉદ્યોગ બની ગયો છે. ગ્રાહકોની ગ્રાહકોની નજર સામે મગફળીમાંથી શુધ્ધ તેલનું પીલાણ કરવામાં આવતું હોવાને લીધે લોકોમાં કચ્ચીઘાણીનું તેલ આકર્ષણ જમાવતું જાય છે. સૌરાષ્ટ્રમાં લાભપાંચમથી અનેક મિનિ ઓઈલ મીલ કચ્ચી ઘાણી સંચાલકોએ મુહુર્ત કરી ધીમે ધીમે પીલાણનો પ્રારંભ કર્યો છે. હાલ આ મિનિ ઓઈલ મિલો મોટી મિલોના વેપારની સીધી સ્પર્ધામાં આવી ગઈ છે.

એક જમાને લોકો સિંગતેલના ઉપયોગથી સાવ વિમુખ થઈ ગયા હતા પણ છેલ્લા પાંચ વર્ષથી મોટા ભાગના લોકો સિંગતેલ તરફ વળવા લાગ્યા છે કારણ કે સિંગતેલમાં કોલેસ્ટેરોલ સાવ નીલ હોય છે અને આ તેલ કેમિકલ પ્રોસેસથી રિફાઈન થતું ન હોવાથી, કેમિકલ મુકત હોવાથી લોકો સિંગતેલને પ્રિફર કરવા લાગ્યા છે તેમજ 'નજર સામે’ પિલાણ કરી દેતી મિનિ ઓઈલ મિલ સમાન કચ્ચીઘાણીનો ઉદ્યોગ સૌરાષ્ટ્રમાં મોટા પાયે ધમધમી રહ્યો છે. સૌરાષ્ટ્રમાં આશરે ૬૦૦ જેટલી કચ્ચી ઘાણી ઓઈલ મિલો હાલ ધમધમી રહી છે, જેમાં ગિરસોમનાથ પંથકમાં જ ૧૫૦થી વધુ મિનિ ઓઈલ મિલો ધમધમી રહી છે.

મગફળીના કે તેલીબીયાના તેલમાં કયારેય કોલેસ્ટેરોલ હોતું જ નથી. આથી હૃદયને નુકસાન કરવાની વાત આવતી જ નથી કોલેસ્ટેરોલ શેમાં હોય છે એનું સાદુ સીધું પરીક્ષણ એ છે કે જેને પાંદડા હોય એમાં કોલેસ્ટેરોલ હોતું નથી અને જેને પગ હોય અને એની પ્રોડક્ટમાંથી કોઈ વસ્તુબનેલી હોય તો જ એમાં કોલેસ્ટેરોલ હોય છે. એટલે કે પ્રાણીઓમાંથી નીકળતી વસ્તુઓ દૂધ અને એની વસ્તુઓ કે માંસમાંથી બનતી વસ્તુઓમાં હેવી કોલેસ્ટોલ હોય છે.મગફળીનેપાંદડા હોય છે એવી રીતે અન્ય તેલીબિયાનાછોડમાં પાંદડા હોય છે.એટલે એમાં કોલેસ્ટરોલ હોતું નથી. કોઈ પણ તેલમાં ફેટ હોય છે એ વધુ લેવામાં આવે ત્યારે નુકસાન કરે છે. તેલની ટેકનિક એવી હોય છે કે બે રીતે એનું શુદ્ધિકરણ કરવામાં આવે છેઃ એક ટેકનિક એક્સપેલર ફિલ્ટરની છે, જેમાં ગાળીને તેલ શુદ્ધ કરવામાં આવે છે.

બીજી પદ્ધતિ જે તેલીબીયામાંથી તેલ કાઢી રિફાઈન્ડ કરી પાતળુ બનાવવામાં આવે છે. એમાં અનેક જાતના કેમિકલ વાપરવામાં આવે છે. જે નુકસાન કરી શકે છે. એમાં રિફાઈન્ડ કપાસિયા, મકાઈ વગેરે તેલ હોય છે. બીજી પિલાણની પદ્ધતિ એકસપેલર ક્રશિંગ પદ્ધતિ હોય છે, જેમાં કોઈ પણ જાતના કેમિકલનો ઉપયોગ થતો નથી. તેમાં ‘ફિલ્ટર પદ્ધતિ'નો ઉપયોગ થાય છે, જેથી વધુ સ્વાસ્થ્યપ્રદ મનાય છે. સૌરાષ્ટ્રમાં અનેક જગ્યાએ ગામડે ગામડે હવે લઘુ ઓઈલમિલો બનવા લાગી છે. કારણ કે ગામડે મગફળીનો જથ્થો સારા પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ થઈ જાય છે અને પરિવહન ખર્ચ ઘટી જાય છે. સૌરાષ્ટ્રમાં આશરે રોજ ૬૦૦૦ ડબા તેલ નીકળે છે એમાં એકલા ગીર સોમનાથ જિલ્લામાં ૩૯૦૦ ડબાનું ઉત્પાદન થાય છે અને મહિના દરમિયાન ગીરસોમનાથ જિલ્લામાં સવાથી દોઢ લાખ ડબા સિંગતેલ બની જાય છે. ગીરસોમનાથ જિલ્લામાં રોજની ઓછામાં ઓછી સાડા ચારસો ખાંડી મગફળી પિલાય છે. એના ક્રશિંગ મારફત પશુઆહાર ખોળ બને છે અને ફોતરીના વ્હાઈટ કોલ બ્લોક બને છે મગફળીની એક પણ ‘બાય પ્રોડકટ' નકામી કે વૈસ્ટ જતી નથી.

તેલીબીયામાં મગફળીમાં વધુ તેલ નીકળે છે. ઉદ્યોગ ચલાવનારાઓ કહે છે કે સારી મગફળીમાંથી ખુબ જ સિંગતેલની રિકવરી થાય છે. એક ખાંડી મગફળીમાંથી આઠ ડબ્બા જેટલું સિંગતેલ નીકળે છે. શરીર માટે સિંગતેલ કયારે ય વિલન નથી થતું પણ એનો અતિરેક વધારે નુકસાનકારક બને છે. કોઈ એક વ્યક્તિ સો ગ્રામ સિંગદાણા ખાઈ જાય તો એના પેટમાં ૩૫થી ૫૯ ગ્રામ સિંગતેલ જાય છે. એટલે જે લોકો વજન ઉતારવા માગતા હોય એણે સમજીને ખાવા જોઈએ. બીજું કે જેણે બારે માસનું સિંગતેલ લેવું હોય એણે ડિસેમ્બર માસની ૧૫ તારીખ પછી જ વિચારવું જોઈએ. કારણ કે વહેલા લેવાય તો મગફળીમાં ભેજ (મોઈઘર) વધારે હોય એટલે તેલ બગડવાની શક્યતા રહે છે. જો આ ટકા સુધી જ મોઈશ્વર હોય તો જ તેલ સંગ્રહ કરવા લાવક રહે છે અને લાબો સમય ટકે છે આથી વધારે હોય તો તેલ બગડે છે.

કચ્ચી ઘાણી તેલ મિલ સંચાલકને સામાન્ય કરતાં પ્રિમિયમ ભાવ મળે લોકોની નજર સામે પીલાણ થતા સિંગતેલમાં કોઈ ભેળસેળ હોતી નથી. પણ આ સિંગતેલનો ડબો બજાર ભાવ કરતા રૂા.૫૦થી ૧૫૦ સુધી મોંથો હોય છે આમ છતાં લોકો પ્રિમિયમ ભાવ આપવા રાજી રહે છે.